De Zonderlinge Lotgevallen van Gil Blas van Santillano:De Spaansche Avonturier (Complete)
De Spaansche Avonturier (Complete)
9781465594495
pages
Library of Alexandria
Overview
ALS “klassiek” beteekenen mag: het eeuwig menschelijke in den hoogsten vorm van den eigen tijd, dan plaatsen de Franschen terecht den avonturen-roman van hun 17e–18e eeuwschen schrijver Le Sage: Gil Blas in die rij hunner klassieke werken. Zoo goed als de Spanjaarden hun Don Quichotte en de Engelschen Fieldings Tom Jones; wij onze Sara Burgerhart en Willem Leevend. Le Sage heeft zich, evenals Molière vóor hem, aangesloten aan de Spaansche romanlitteratuur van de 16e en 17e eeuw. Zijn Gil Blas heeft het uiterlijke van den Spaanschen dolenden ridder en beleeft evenals deze een eindelooze reeks van avonturen. Maar het doel van den schrijver, als hij zijn held aldus door den mallemolen van het leven heenzendt, is niet maar den lezer een boeiende afwisseling te brengen. Op dit zich ontrollende doek wil hij heel het leven schilderen, en in zijn hoofdfiguren den mensch, gelijk die er door wordt aangedaan. “Zijn drama heeft honderd verschillende bedrijven en duizend personen,”—zegt de Fransche criticus Charles Nodier in zijn voorrede tot het werk bij de geïllustreerde uitgaaf van 1836, waaraan wij ook de geestige en fraaie houtsneden voor ònze illustraties ontleend hebben. “Gil Blas”—aldus karakteriseert hij dan verder—“is de mensch in al zijn lotswissel, zijn zwakheden en de hulpbronnen van zijn natuur; in al de illusies van zijn geest; al de verknoopingen van zijn denkvermogen; de universeele mensch van Terentius, geplaatst te midden van een samenloop van gebeurtenissen, die er vermaak in schijnen te vinden den draad van zijn droomgespin te volgen. In de Misanthrope had Molière de hoogere kringen ten tooneele gevoerd; Gil Blas brengt er heel de maatschappij op; van dien bandiet die zijn brood bedelt met den mond van zijn buks, tot de hoveling die de vruchten van ’s volks arbeid onder de willekeurige goedkeuring van den vorst uitzuigt. En niet alleen zijn al de sprekende typen van de menschheid in dit werk te vinden, zij staan er ook in, van alle kanten belicht, onder al de afglansingen van het wisselend leven, in zijn omstandigheden, tijd en plaats. Aldus wordt deze roman meer dan een verhaal: een wereldbeschrijving, een ontkleeding van den mensch in zijn zedelijke ontwikkeling.”
